STOWARZYSZENIE EPIDEMIOLOGII SZPITALNEJ

STOWARZYSZENIE EPIDEMIOLOGII SZPITALNEJ

Postępowanie z workiem Ambu

Data: 
niedziela, 14 Lipiec, 2019
Pytanie: 

Uprzejmie proszę o pomoc i zajęcie stanowiska w sprawie postępowania z workami Ambu. Według „Ogólnych wytycznych dla podmiotów wykonujących procesy dekontaminacji, w tym sterylizacji wyrobów medycznych i innych przedmiotów wielorazowego użytku wykorzystywanych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych oraz innych czynności, podczas których może dojść do przeniesienia choroby zakaźnej lub zakażenia” oraz zapisów w podręcznikach z dziedziny pielęgniarstwa epidemiologicznego i operacyjnego, worki Ambu po użyciu powinny być poddawane sterylizacji. Sprawa z takim sprzętem jest prosta o ile jest to sprzęt jednorazowego użytku lub taki, który w całości może być poddany sterylizacji. Jednak na wyposażeniu w szpitalach znajdują się worki Ambu, których poszczególne składowe wymagają różnych technik sterylizacji. Problem pojawia się po przeprowadzeniu procesu na etapie konieczności zmontowania sprzętu w całość i sprawdzeniu rozprężalności worka. Padają pytania  kto i gdzie powinien to zrobić, a jeżeli czynności te wykonuje się po stronie czystej w Centralnej Sterylizacji, to jakie opakowanie wówczas dobrać do zmontowanego i sprawdzonego sprzętu i jak określić maksymalny  czas jego przechowywania po procesie sterylizacji.  Są to pytania, które pojawiają się  padają w związku z różnymi postawami szeroko rozumianych instytucji kontrolujących. Ubezpieczyciel kontrolujący szpital poddaje w wątpliwość, że jeżeli worek Ambu jest po sterylizacji nieskompletowany i nie jest sprawdzony pod względem tego czy się właściwie rozpręża to jest to zagrożenie dla bezpieczeństwa pacjenta w sytuacji zagrożenia życia. Audytorzy akredytacyjni zarzucają z kolei, że jeżeli worek jest po sterylizacji skompletowany, sprawdzony pod względem rozprężalności i przechowywany w warunkach zabezpieczających sprzęt przed zanieczyszczeniem (np. w plastikowym zamkniętym pojemniku z określoną datą sterylizacji i datą sprawdzenia sprzętu) to już nie jest to sprzęt sterylny i stanowi zagrożenie i możliwość zakażenia pacjenta. Przedstawiciele stacji sanitarno – epidemiologicznych też mają swoje odmienne zdane. Wobec przedstawionych różnych stanowisk instytucji kontrolujących oraz obowiązujących wytycznych, uprzejmie proszę o podpowiedź i pomoc w ustaleniu  właściwego sposobu postępowania z Ambu.

Odpowiedź: 

Worek samorozprężalny (zwyczajowo nazywany workiem AMBU) należy do tzw. kategorii sprzętu niekrytycznego czyli nie mającego bezpośredniego kontaktu z uszkodzoną skórą lub śluzówkami. W skali Spauldinga odpowiada to kategorii 2 lub 3 (kategoria średniego lub niskiego zagrożenia). Oznacza to, że sprzęt nie wymaga przed użyciem sterylizacji a jedynie dezynfekcji do poziomu tzw. czystości medycznej. Ze względów bezpieczeństwa wymagana jest okresowa kontrola stanu technicznego worka co w praktyce uniemożliwia przechowywanie tego sprzętu jako sterylnego. Worek samorozprężalny powinien być przechowywany w sposób umożliwiający natychmiastowe użycie, jednocześnie powinien być zabezpieczony prze kontaminacją (np. wraz z osiadającym kurzem). W trakcie używania worka samorozprężalnego należy stosować filtr przeciwbakteryjny (między workiem a maską twarzową lub rurką intubacyjną/tracheotomijną) co stanowi dodatkowe zabezpieczenie wnętrza worka przez skażeniem patogenami oddechowymi. Postępowanie z workiem po użyciu jest określone przez producenta zgodnie ze standardem PN-EN-ISO-17664. Nie jest wymagana okresowa dezynfekcja lub sterylizacja worka samorozprężalnego jeśli nie był on używany. W sytuacji przypadkowego kontaktu worka z materiałem potencjalnie zakaźnym (krew, płyny ustrojowe, wydzieliny, wydaliny) lub widocznego makroskopowo zabrudzenia/zakurzenia worka należy postępować zgodnie z instrukcją producenta (jak w przypadku worka samorozprężalnego po użyciu).

Piśmiennictwo: 

Opracowanie lek. Grzegorz Dubiel. Piśmiennictwo u autora odpowiedzi.