Nawiew laminarny na bloku operacyjnym

Do tej pory ultra czyste systemy wentylacji stosowano głównie w procedurach ortopedycznych, takich jak wymiana stawów, w celu zminimalizowania skażenia mikroorganizmami powietrza pola operacyjnego. Wytyczne: Centers for Disease Control and Prevention’s „Guideline for Prevention of Surgical Site Infection z 1999 roku i  British Orthopaedic Association’s „Primary Total Hip Replacement: A Guide to Good Practice” 2006 rekomendują użycie ultra czystego systemu wentylacji w trakcie wszystkich zabiegów operacyjnych. Analizy prowadzone w Wielkiej Brytanii w 1993 roku wykazały, że w 63% szpitali stosuje się nawiew laminarny w trakcie zabiegów ortopedycznych z wszczepieniem implantów. W 2008 roku w Nowej Zelandii ultra czyste systemy wentylacji były stosowane podczas 49% zabiegów wymiany stawu biodrowego i 53% zabiegów wymiany stawu kolanowego. W Niemczech w trakcie 69% zabiegów operacyjnych wymiany stawu biodrowego stosowano nawiew laminarny na bloku operacyjnym (1-7).         

Brak jest dowodów naukowych, które jednoznacznie potwierdzałyby zasadność stosowania nawiewu laminarnego na bloku operacyjnym. W ciągu ostatnich kilku lat opublikowano wiele badań oceniających wpływ zastosowania ultra-czystego systemu wentylacji na zmniejszenie występowania zakażeń miejsca operowanego. W 2017 roku Bischow i wsp. przedstawili przegląd badań oceniający wpływ nawiewu laminarnego na zmniejszenie występowania zakażeń miejsca operowanego w chirurgii jamy brzusznej, naczyniowej i zabiegach ortopedycznych.  Metaanaliza ośmiu badań kohortowych, nie wykazała różnicy w ryzyku wystąpienia głębokich zakażeń miejsca operowanego po całkowitej protezie stawu biodrowego (330 146 zabiegów). Także w przypadku całkowitej artroplastyki stawu kolanowego, metaanaliza sześciu badań kohortowych nie wykazała różnicy w ryzyku wystąpienia głębokiego zakażeń miejsca operowanego (134 368 procedur). W przypadku chirurgii naczyniowej i zabiegów wykonywanych w obrębie jamy brzusznej, metaanaliza trzech badań kohortowych nie wykazała różnicy w ryzyku wystąpienia ogólnych zakażeń miejsca operowanego (63 472 procedur). Dostępne dowody nie potwierdzają uzyskania korzyści płynących z stosowania laminarnego przepływu powietrza w porównaniu z konwencjonalną wentylacją pomieszczeń bloku operacyjnego na zmniejszanie ryzyka zakażeń miejsca operowanego w przypadku endoplastyki stawów biodrowych i kolanowych, a także w chirurgii jamy brzusznej. Osoby podejmujące decyzje dotyczące wyposażenia bloku operacyjnego nie powinny traktować laminarnego przepływu powietrza jako środka zapobiegawczego w celu zmniejszenia ryzyka występowania zakażeń miejsca operowanego. W związku z tym nie należy rutynowo instalować tego wyposażenia w nowych pomieszczeniach bloków operacyjnych (8).