STOWARZYSZENIE EPIDEMIOLOGII SZPITALNEJ

STOWARZYSZENIE EPIDEMIOLOGII SZPITALNEJ

Badanie mikrobiologicznej czystości powierzchni w szpitalu. Przegląd literatury.

Szacuje się, ze około 20% zakażeń szpitalnych związanych jest z kontaminacja otoczenia pacjenta. Umieszczenie chorego na sali, na której poprzednio przebywał pacjent skolonizowany lub zakażony zwiększa ryzyko nabycia tego samego patogenu średnio o 73%. Fakty te świadczą o roli środowiska szpitalnego w transmisji zakażeń. W  Journal of Hospital Infection ukazał się artykuł stanowiący przegląd piśmiennictwa dotyczącego metodologii badań mikrobiologicznych powierzchni w środowisku szpitalnym. Obecnie nie zaleca się prowadzenia rutynowego monitorowania mikrobiologicznego środowiska szpitalnego, a głównym wskazaniem do wykonania badań środowiskowych jest dochodzenie epidemiologiczne w ognisku epidemicznym. Metody wykonywania badań można podzielić na bezpośrednie i pośrednie. Do metod bezpośrednich należy stosowanie płytek odciskowych. Zalecane są one do badania powierzchni płaskich o niskim stopniu skażenia i pozwalają na uzyskanie danych półilościowych. Do metod pośrednich należy stosowanie wymazówek, gąbek, jałowych gazików, które wymagają dodatkowego procesowania w laboratorium. Wybór metody pobierania materiału i jego opracowania uzależniony jest od celu badania. Nie ma jednej metody optymalnej dla wszystkich powierzchni i poszukiwanych patogenów. Stosowanie gąbek wiąże się z lepszą wykrywalnością C.difficile niż inne metody. Wymazówki są skuteczniejsze od płytek odciskowych w wykrywaniu pałeczek Enterobacteriales. Wcześniejsze zwilżenie wymazówki zwiększa czułość badania. Czułość badania może też poprawić stosowanie buforów i roztworów neutralizujących detergenty i środki dezynfekcyjne obecne na badanych powierzchniach. Najskuteczniejsza metoda odzysku materiału z wymazówek jest worteksowanie przez 2 minuty, za wyjątkiem wymazówek poliestrowych, dla których zalecana jest metoda sonifkacji. Standaryzacja tych badań jest trudna ze względu na zróżnicowanie powierzchni, poszukiwanych patogenów, stosowanych metod pobierania i obróbki materiału. W omawianym artykule przedstawiono jednak kluczowe zalecenia, które należy uwzględnić przy planowaniu i prowadzeniu badań środowiska szpitalnego.

Opracowano na podstawie: S. Rawlinson, L. Ciric, E. Cloutman-Green. How to carry out microbiological sampling of healthcare environment surfaces? A review of current evidence. Journal of Hospital Infection 103 (2019) 363-374